Translate

wtorek, 1 grudnia 2015

54. Stan nieciągły



Dziwne, że stany stacjonarne w MK opisane są ciągłymi funkcjami gęstości elektronowej. Ten stan ciągłości uważam za coś w rodzaju niedorobienia, czy też braku w MK. Również stany kwantowe powinny być… kwantowe. Jak to zrobić. Należy potraktować funkcję gęstości, jako idealizację stanu rzeczywistego. Idealizacja polega na tym, że bierzemy całą przestrzeń oraz każdy czas do opisu stanu stacjonarnego. Gdyby dało się wybrać tylko pewne punkty w pewnym zakresie czasu, to wówczas odtworzenie takiej funkcji wymagałoby skolekcjonowania wszystkich takich punktów i w czasie i w przestrzeni. Bez całkowania taka czynność jest praktycznie niewykonalna.
Jest jeszcze jedna przeszkoda - nie wiadomo, jakie powinno być kryterium wyboru takich punktów. W latach 40 XX w. Metropolis i wsp. zaproponowali takie kryterium. Chodziło o metodę błądzenia przypadkowego do obliczeń energii układów kwantowych z zastosowaniem tzw. energii lokalnej. Problem polegał na tym, że znajdowała się tam sztucznie narzucona metoda wyboru kolejnego punktu ścieżki błądzenia. Tej wady pozbawione są szeregi chaotyczne typu xn+1 = f(xn). Wybieramy tylko punkt startowy i śledzimy ewolucję punktów. W wypadku przestrzeni 3D dla układów sferycznie symetrycznych zmienna x odpowiada promieniowi wodzącemu, a kąty może generować generator pseudolosowy. Jakie funkcje chaotyczne trzeba by wziąć. W wypadku  pracy na funkcjach własnych wszystko jedno. Wtedy w każdym punkcie przestrzeni energia elektronu jest jednakowa, zatem nawet nie trzeba liczyć średniej.
Problem wyboru postaci szeregu chaotycznego nabiera istotnego znaczenia w wypadku, gdy mamy do czynienia z funkcjami próbnymi, które nie są funkcjami własnymi hamiltonianu. Wtedy zbiór punktów powinien odtwarzać przybliżoną gęstość elektronową badanego układu. Taki szereg nie powinien mieć ściśle określonej wartości maksymalnej, a jego dystrybucja powinna odpowiadać postacią radialnej gęstości elektronowej.
Z drugiej strony szereg chaotyczny generuje punkt za punktem. Oznacza to, że elektron nie jest obecny wszędzie z jakimś prawdopodobieństwem, ale obecny jest w jednym punkcie przestrzeni w jednym punkcie czasu. Stan stacjonarny składałby się z sumowania właściwości takich punktów. Co ciekawsze, stan stacjonarny byłby sekwencyjnym procesem pojawiania się takich punktów. Taka hipoteza stawia natychmiast pytania, czym jest częstotliwość pojawiania się takich punktów, i czy jest to częstotliwość stała, czy też zmienna w czasie. Na to nie ma jeszcze odpowiedzi. Ważne, że hipoteza taka potwierdza brak toru bo nie ma żadnej ścieżki pomiędzy kolejnymi generowanymi punktami.
Ciekawe implikacje budzi symulacja chaotyczna dla dwóch atomów wodoru. Dwa szeregi chaotyczne, mogą startować z różnych punktów przestrzeni dla zadanej odległości protonów. W b. dużej odległości mamy dwa oddzielne atomy wodoru a oddziaływanie elektronów następuje wyłącznie poprzez efekty kulombowskiego przyciągania i odpychania elektronów i protonów. Dzieje się tak dlatego, że funkcja chaotyczna ma ograniczony zasięg i nie występują tu punkty dalsze niż kilka promieni Bohra. Przy zbliżaniu jąder następuje oddziaływanie bliskie elektronów, które może zakończyć się katastrofą, gdy szeregi wygenerują jednakowe współrzędne. W takim wypadku, konieczna jest korekta położenia elektronów, czyli oddalenie ich na pewna odległość. Ta korekta może odpowiadać korelacji oddziaływania elektronów. Jaka to jest odległość i w którym kierunku należy odsunąć elektrony musi być przedmiotem analizy. W każdym razie skorygowane położenie jest punktem startowym do kolejnej iteracji.
Drugim efektem jest wymiana. Można sobie wyobrazić, że elektron 1 przyporządkujemy jądru 2 i odwrotnie. Wówczas zmieniamy punkty początkowe do kolejnych iteracji. Powstaje pytanie, co ile iteracji należy dokonać takiej zamiany. W ten sposób rozumiem problem korelacji ruchu i wymiany elektronów.  
Obliczenie globalnych parametrów polega na uśrednieniu pewnej liczby wystąpień elektronów. Być może rzędu tysięcy lub milionów. To należy sprawdzić.

            Jakie funkcje chaotyczne mogą być przydatne do takich symulacji. Wydaje się, że tylko dwie. Pierwsza to chaotyczny (w sensie dodatniej wartości wykładnika Lapunowa) kwadrat funkcji logarytmicznej, a druga to chaotyczny tangens. 

wtorek, 10 listopada 2015

53. Kwanty i funkcja falowa a raczej funkcja gęstości


    Funkcja gęstości jest idealizacją doświadczenia kwantowego. Weźmy doświadczenie z dwiema szczelinami (doświadczenie Younga) w wersji dla elektronów. Puszczając elektrony pojedynczo otrzymamy dla dużej ich liczby obraz, który może być opisany funkcją falową, a właściwie funkcją gęstości elektronowej. Wydaje się, że gdybyśmy przepuścili nieskończoną liczbę elektronów, to odtworzylibyśmy idealnie obraz falowy. Otóż nie. Nieskończona liczba elektronów musiałaby dać nieskończoną amplitudę takiej fali, a funkcja falowa musi mieć amplitudę skończoną. Nie można przeprowadzić, nawet teoretycznie, doświadczenia z elektronami, które odtworzyłyby idealnie funkcję falową.  Co więcej, w miejscach, gdzie funkcja falowa ma węzły, doświadczenie z elektronami nie musi dać wyniku zerowego, np. ze względu na zasadę nieoznaczoności.
     W podsumowaniu. Doświadczenie ze skończoną liczbą elektronów da jedynie przybliżony obraz idealnej funkcji falowej. Funkcja falowa idealizuje, ale nie odtwarza doświadczenia kwantowe.
     Należy znaleźć procedurę matematyczną, która punkt po punkcie (w czasie) odtworzy obraz dyfrakcyjny. Wówczas funkcja falowa będzie jedynie idealną matematyczną kanwą dla fizycznego opisu rzeczywistych (i nieidealnych rzecz jasna) zdarzeń kwantowych.

piątek, 15 maja 2015

52. Programy w SmallBasicu

Napisałem niewielki zbiór programików w prostym języku SmallBasic. Poniżej podaję ich adresy i opisy, co wykonują. Jeśli ktoś używa Chrome'a to niestety nie zobaczy działania programów. Do tego trzeba użyć przeglądarki obsługuąjcej SilverLight:

1. http://smallbasic.com/program/?CHN019 chaotyczne zachowanie się funkcji sinus.
2. http://smallbasic.com/program/?ZHK128 chaotyczne zachowanie się skomplikowanej funkcji trygonometrycznej.
3. http://smallbasic.com/smallbasic.com/program/?DCJ438) chaotyczne zachowanie się funkcji logistycznej. Wersja filmowa: https://www.youtube.com/watch?v=OQOOR-rEV5g  
4.  http://smallbasic.com/program/?WNH422. Krzywa Gaussa na kolistej osi odciętych.